Miesięczne archiwum: Wrzesień 2015

Chociaż osoby zabierające głos w sprawie uchodźców jednomyślnie przekonują, że obecność Innych w społeczeństwie polskim może mieć wyłącznie pozytywne skutki, jeśli idzie o mentalność, postawy, tolerancję czy otwartość, to uważna lektura wyników badań empirycznych wcale nie daje podstaw do takiego … Czytaj dalej →

W książce „Od kultury ‚ja’ do kultury ‚siebie’” Roma Sendyka pisze o wielu ciekawych rzeczach, ale przywołuje też historię Marie de Gournay. Tę wybitną intelektualistkę z przełomu XVI i XVII wieku, tłumaczkę Seneki, Platona, Plutarcha, Tacyta, Wergiliusza i Cycerona, połączyła … Czytaj dalej →

Debata w sprawie uchodźców (przynajmniej w dotychczasowym kształcie) jakby wygasała. No bo ile można dyskutować nad sprawą już przesądzoną. Nie sposób jednak oprzeć się wrażeniu, że gdyby zastosować do niej kryteria KAD, a więc zastanowić się nie tylko nad argumentami, … Czytaj dalej →

– „nielegalni imigranci zapełnili nasze place, żeby bezczelnie domagać się prawa pobytu” – „w roku 1982 niszczyli katolickie kościoły, palili krucyfiksy, brukali Madonny, sikali na ołtarze, zamieniali kaplice w latryny” – „meczety Mediolanu, Turynu i Rzymu po prostu pękają w … Czytaj dalej →

Ciąg dalszy sporu o pomnik generała Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie. Polskie media przedstawiają go konsekwentnie jako „sowieckiego generała”. Brzmi to trochę tak, jak „zbrodniarze nazistowscy”, którzy mieli przecież określoną narodowość, najczęściej niemiecką, ale – jak wiadomo – nie tylko. Na … Czytaj dalej →

Oczywiście, jak się powszechnie uważa, przykład umiędzynarodowienia polskiej nauki i jakoby dowód na to, że publikowanie po angielsku przynosi efekty. Ale bliższe zaznajomienie się z karierą poszczególnych tekstów Znanieckiego trochę temperuje tę pewność (że język angielski to istotnie przepustka do … Czytaj dalej →

W swoich „Dziennikach” (1957-1961, s. 52 i n.) Witold Gombrowicz pisze, jak to we wtorek wylegiwał się na plaży, a wokół „żuki jakieś pracowicie snuły się po tej pustyni w celach niewiadomych”. I w takich to błogich okolicznościach przyrody raptem … Czytaj dalej →

W „Teorii socjologicznej a transformacji społeczeństwa polskiego” (2015) Marek Ziółkowski pisze o realiach funkcjonowania współczesnej światowej nauki: „Jest swoistym paradoksem, że choć we współczesnej humanistyce bardzo dużo mówi się o wielokulturowości, o uznaniu różnicy, o przełamywaniu różnych ‚etnocentryzmów’ czy o … Czytaj dalej →

W prasie wielkie poruszenie kolejną rewelacją prof. Jana Tomasza Grossa. Poruszenie i komentarze, sprostowania i wyjaśnienia, nawet polemiki. A przecież: „Nie tłumacz się, jeśli chcesz, by cię zrozumiano” – to jedyna słuszna w takich sytuacjach zasada. Co zaś do tego … Czytaj dalej →

Pierre Bayard w swoim uroczym eseju „Jak rozmawiać o książkach, których się nie czytało?” (2008) czyni rozróżnienie między trywialnym „nieczytaniem” a właściwym koneserom „nie-czytaniem”, czyli umiejętnością takiego czytania, które nie jest czytaniem od deski do deski, ale swobodnym i selektywnym … Czytaj dalej →

Nie chodzi tu o sytuację na wschodniej Ukrainie, którą propaganda kijowska tak właśnie definiuje, ale o sankcjonowane przez reformę nauki i szkolnictwa wyższego zabiegi ograniczania wolności naukowców. Zaczęło się od niefortunnego zapisu w ustawie, który przyznał rektorom prawo decydowania o … Czytaj dalej →

Czytany po latach „Czesława Miłosza autoportret przekorny” budzi irytację tak, jak poprzednio i prowokuje do przekory, której Miłosz sam sobie pożałował. Choćby fragment o profesorze USB w Wilnie, Jerzym Panejko, scharakteryzowanym następująco: „Ukrainiec, bardzo wytworny i – jak fama głosiła … Czytaj dalej →

W wakacyjnym numerze „Odry” (7-8) Adam Chmielewski omawia książkę Piotra Nowaka „Hodowanie troglodytów” (2014). Trudno się nie zgodzić z wieloma opiniami obu autorów, ale na szczególną uwagę zasługuje wątek zagrożonej i poważnie nadwyrężonej przez dokonywane reformy suwerenności myślenia w humanistyce … Czytaj dalej →

Najwyraźniej nie obowiązuje tu zasada Cześnika: „bo nie będę tego zbierał, co Milczkowi z nosa spadło”.

Słusznie pisali parę lat temu Dawid Wildstein i Katarzyna Majchrowska („Kontakt. Magazyn Nieuziemiony” 24/2013), że „termin homo sovieticus, zmora polskiej modernizacji, lepiej pasowałby do cynicznego maklera niż do babci ze wsi”. Pasowałby lepiej ze względu na definicję, jaką dla tego … Czytaj dalej →